Song xét về tâm lý học, theo tôi sở dĩ từ xưa đến nay trong các địa hạt văn học, nghệ thuật, kỹ thuật, v. Người ta than tiếc nhiều nhà đạo diễn ngày nay lạm dụngtính hiếu kỳ, hiếu sắc, ham vui của khán giả, trong đó có bạn trai, một cách trắng trợn quá. Theo đ à nhổ giò và đổi biến, tâm hồn họ biến hóa.
Còn thầy rầy nặng họ thì ra khỏi lớp họ rảy dầu nhị thiên đường vào mắt, tắt đèn điện, đón ngã quẹo cho thầy vài bài học võ lực. Buồn như theo kiểu người Á Rập nói, sa mạc than khóc vì không được làm đồng cỏ. Tuy nhiên dù trễ người ta cũng đang bắt đầu còn hơn ở nhiều nước Đông phương như Việt nam đã tự xưng là có bốn ngàn năm văn hiến mà chưa mấy ai nghĩ đến.
Tất cả những nhận xét trên nói đến xu hướng ái tình thuần túy nhất của bạn trai. Bởi yêu bằng những tình dục nên người bạn trai có thể vừa yêu vừa tàn hủy một thiếu nữ bằng thuốc độc, gươm dao, nếu có kẻ ấy không trở thành tư sản của họ. Còn sự giáo dục con cái chọn nghề cho chúng nữa.
Đàn ông là phái yếu đối với đàn bà. Về đường tinh thần có những ảnh hưởng đáng tiếc nầy: Trí nhớ mòn mỏi đi, trí tuệ mịt mờ, ý chí bạc nhược, trí tưởng tượng khô cạn. Phải chịu phần đông bạn gái khi bị ái tình chi phối ít phòng xa.
Mà từ chỗ phẫn uất đến chỗ phản động chỉ còn một bước gần. Tôi nói được luyện tập để nhấn mạnh bạn trai có khả năng tưởng tượng hơn là tự nhiên tưởng tượng dồi dào. Trong cuốn Lòng Băng Tuyết tôi nhấn mạnh, cha mẹ phải ý thức trách vụ quan trọng của mình là hướng dẫn con cái tùy sự khôn ngoan về vấn đề tính dục.
Đừng nói chỉ bạn gái có kẻ thèo lẽo. Họ không phải không biết lý tưởng của ái tình, không biết nhân nghĩa của đời uyên ương, nhưng tự nhiên ái tình của họ ích kỷ ở chỗ tìm một đối tượng yêu đồng phái hay khác phái để thỏa mãn bản năng tính dục. Nhưng khi mất tình yêu hay bị bội bạc, đ àn ông đau khổ không thua đ àn bà có khi hơn nữa vì trong lúc cô độc họ dùng lý trí để suy xét chân nghĩa của ái tình, phán đoán về nhân nghĩa, thuỷ chung.
Phần đông những thanh niên nầy, bị hối hận vì sau cùng họ thấy hạnh phúc gia đình đòi hỏi những thực tế để được trường tồn. Họ không thích đi chơi, cũng không thèm đọc sách. Các linh mục dòng Tên rất sáng suốt trong tổ chức giáo dục trong tinh thần của thánh Ignaxiô nên đã nêu lên khẩu hiệu vàng ngọc nầy trong những ký túc xá giáo dục: chẳng nên khi nào hai, luôn luôn ba, ít khi bốn.
c) Tắm Biển, Đóng Trại Trong Rừng Sâu. Ai từng lãnh trách vụ huấn luyện tuổi trẻ đều có lần bực trí vì thấy một số bạn trai và một số đông bạn gái không tập trung tinh thần lâu được. Trở lên tôi mới đề cập lương tâm tự nhiên của bạn trai.
Cái mà người ta gọi là hăng hái ở họ nói lên bản năng hiếu động của họ. Khi lương tâm bị coi thường thì ái tình chỉ còn là nhục tình và chỉ nhắm một mục đích là nhục lạc. Đầu óc bạn trai quả đúng là đầu óc nói nghịch.
Lòng ngây thơ đến khờ dại của một số lớn thiếu nữ là miếng đất để họ thí nghiệm tình ái. Không phải quá khích mà đả đảo các hình giai nhân. Aùo sút nút, quần ống cao ống thấp.