Mà đó chỉ là hình phạt tiêu cực thôi. Trong khối bạn trai nói trên có một số ít tâm hồn sống giữa xã hội vừa cảm thấy mình cô độc, vừa tìm lý tưởng như bao nhiêu kẻ khác mà có đầu óc rất độc lập đến có ý tưởng thiên chấp. Phải hiểu là chân tu theo chân giáo.
Ba mới đánh xong vì làm rách quần, họ khóc sơ một chút rồi đi đẽo nạng giàn thung. Lắm lúc họ không thích nói chuyện, coi xã giao là phi lý. Nhà giáo cần chỉ thẳng cho họ biết tương lai 9/10 là kết quả của hiện tại.
Hơn một lần, tôi nói, xét cho kỹ tình tâm giao tự bản chất là cao quí. Nó không phải là một trò chơi. Chữ viết có lẽ không đủ ma lực nồng nhiệt để chinh phục bằng lời nói của câu chuyện tâm sự, nhưng tôi muốn mấy dòng nầy được lọt vào cung lòng thầm kín của bạn trong những giờ bạn trầm mặc nhất .
Bổn phận nhà giáo dục là tìm hiểu căn góc bạn trai, soi đường sáng cho họ, giúp đỡ họ chiếm đoạt, bảo tồn chân lý. Một tiếng họa mi, vài đợt gió xuân kéo mình rào rạt trên mái nhà, vừng thái dương từ dưới mí nước biển bò lên đốt đỏ một khu trời, gà eo óc gáy báo hiệu một ngày mới, chuyến về của người mẹ từ lâu xa vắng, lên đường để du lãm dịp hè, nhà có khách sang vân vân và vân vân. Họ cũng biết khổ nhăn rằng khi giỡn với tình yêu mà bị gai nhọn vào xương.
Họ hay đoán tài, đoán chí học sinh xuyên qua tướng mạo. Ơû trên có chỗ tôi nói họ mơ mộng. Về tài năng nầy, bạn trai cách chung ăn đứt bạn gái.
Chớ nhất định không nô lệ nó để lúc nào cũng mơ vọng nó mà bỏ bê các việc hiện tại. Phần đông bị mắc tật ích kỷ, nhỏ mọn, ăn nói cầu kỳ. Họ tìm đủ cách để cắt nghĩa tốt các khuyết điểm.
Nếu họ biết giữ thư tình của ai họ yêu như bảo vật thì kẻ ấy cũng giữ của họ như trân châu. Và khi biết bản chất ái tình của phái mạnh, tất nhiên bạn đoán trúng chúng tôi muốn nhắn bạn điều gì. Luật bắt chước phổ thông mà Gabriel de Tarde nói về đời sống xã hội, bạn trai áp dụng không ít.
Còn thực lượng của họ phải kính trọng vì nhờ ăn ngủ họ mới đủ điều kiện để họ trưởng thành về thể xác. Nó còn xúi họ ăn nói, hành động cách ngu xuẩn để gọi là lấy danh dự lại mà kỳ thực làm cho mất mặt thêm. Những bà mẹ biết nói ngọt ít có con trai làm biếng.
Về trong gia đình họ sống phần nào đời sống của họ thôi: vì công ăn việc làm, vì trách vụ xã hội, họ sống ở các nơi khác nhiều hơn. Tình cảm bây giờ bị cuốn bởi những hình ảnh thiết thực hơn, tế nhị hơn và náo động tận đáy tâm hồn. Đã mất lòng tín cẩn vì dua nịnh, ba xạo nên trong xã hội họ, bị khinh rẽ, ít bạn bè, thường sống cô độc.
Người lớn đã cần óc già giặn, tuổi của bạn trai lại cần có nó hơn để mấy lúc thanh xuân bạn vui vẻ khỏi làm những điều mà khi lão thành phải hối hận. Họ chưa có ý thức yêu đương hẳn như chàng trai nọ nghe người cóc nỉ non mà đam mê trong truyện cồ tích Việt Nam đâu. Khi rủi mất tình yêu, trí tưởng tượng cũng trưng bày ra trong óc họ hình ảnh người con gái mà họ bán đ àn lòng đang khoác tay một chàng trai khác đã có những cử chỉ thân mật hay viết những bức thư tình tứ cho kẻ tình địch của họ.