Phương thức tư duy này không có gì sai, tuy nhiên, nó không đem lại hiệu quả. Trong lúc sử dụng, bạn chỉ cần nhắc đến màu vàng để tượng trưng cho chiếc mũ vàng, cũng giống như màu đỏ để tượng trưng cho chiếc mũ đỏ. Điều này có nghĩa là chúng ta cần sử dụng chiếc mũ vàng tư duy.
Đột nhiên, điều mà trước đây chúng ta cho là thật lại không còn đúng nữa. Nếu một người chỉ đưa ra kết luận lạc quan và chẳng có dẫn chứng gì kèm theo, thì «cảm giác tốt lành đó» lại chính là những tình cảm được sắp xếp vào lối tư duy chiếc mũ đỏ, chiếc mũ cho phép mọi người đưa ra những tình cảm, linh cảm, cảm nhận trực giác mà không cần giải thích. Sau đó chúng ta sẽ lựa chọn phương án cụ thể.
Chúng ta có thể gọi đây là “hiệu quả thụt lùi” của một ý tưởng. Nhưng nếu bạn ăn quá nhiều thì rất có thể bạn sẽ mắc bệnh béo phì và gặp rất nhiều vấn đề về sức khoẻ. Nó vượt quá khía cạnh tư duy nhằm giải quyết vấn đề và cải tiến vấn đề.
Khi sử dụng chiếc mũ xanh da trời vào thời điểm bắt đầu cũng cho phép chúng ta chỉ ra kế hoạch hoặc chuỗi các mũ tư duy khác được sử dụng như thế nào trong cuộc họp. Nếu giá giảm xuống thì sức mua sẽ tăng lên. Cũng chính nhờ sự kích động như vậy mà tôi đã phát minh ra khái niệm mới “sự canh chừng khu vực”, tôi đã trình bày điều này chi tiết trong loạt truyện được đăng trên tạp chí Newyork tháng 4 năm 1971.
Tôi nhận thấy rằng đó là một tình huống không phân thắng bại. … Làm như thế nào để khiến khách hàng của chúng ta thỏa mãn và khuyến khích bạn của họ đến nghỉ ở khách sạn của chúng ta. Cũng nhờ vào đó, chúng ta có thể tìm ra những giải pháp cho những tranh chấp thường gặp trong những cuộc họp bằng cách tránh những vùng màu nhạy cảm đó.
Đó có thể là những ý kiến giúp chúng ta giải quyết những vướng mắc, đó có thể là ý kiến để chúng ta cải thiện tình hình, đó cũng có thể là một ý kiến giúp chúng ta nhận ra và sử dụng cơ hội đang đến. Nhưng theo lôgíc của hệ thống khuôn mẫu bất đối xứng, thật dễ dàng để nhận thấy tại sao một từ ngẫu nhiên lại phát huy tác dụng. Ví dụ, chúng ta muốn sử dụng một từ để biểu đạt một quyết định không dứt khoát và một từ khác để biểu đạt trạng thái từ chối không dứt khoát, thì từ "nghi ngờ" mang ý nghĩa quá phủ định.
Còn trong những tình huống cần định giá, bạn nên sử dụng chiếc mũ vàng trước tiên, tiếp theo là chiếc mũ đen. … Hãy đặt ra mục tiêu của cuộc họp này. Trên thực tế, một số người thường có khuynh hướng tư duy cẩn trọng, luôn thấy hiểm hoạ rình rập.
Dù chúng ta làm thế nào thì vẫn không thu được lợi gì cả. Nhưng tất cả hệ thống theo qui trình này được vận dụng khi chúng ta nhận thức được tất cả những biểu tượng, sự liên quan của chúng. Trong khi đó, cũng có người chọn cách tiết kiệm tiền khi lạm phát xảy ra vì họ nghĩ họ sẽ cần nhiều tiền hơn.
Nhưng những ý kiến đóng góp đó mang tính xây dựng. Trong thế giới hiện thực, không có gì xảy ra chính xác 100% như chúng ta dự đoán. Tuy nhiên, mọi người được tự do tìm kiếm các cơ hội, miễn là họ muốn.
Ví dụ, chúng ta muốn sử dụng một từ để biểu đạt một quyết định không dứt khoát và một từ khác để biểu đạt trạng thái từ chối không dứt khoát, thì từ "nghi ngờ" mang ý nghĩa quá phủ định. Với lối tư duy chiếc mũ vàng, đôi khi chúng ta chỉ hoạch định để xem xét điều gì đó một cách tích cực, chứ chưa hẳn là đã có một nhận thức mới. Tuy nhiên, không phải bất kỳ một cảm nhận trực giác nào cũng hoàn toàn chính xác.