Y có thể không bao giờ tới thành La Mecque. Tới nhà, bạn không ăn ngay. Bạn sẽ thấy kết quả.
Họ khoe với bạn mỗi năm đọc được bao nhiêu cuốn. Ý muốn đó có nhiều tên. Tiêu phí thì giờ hoặc làm một việc lăng nhăng thì dễ lắm; muốn làm cái gì khác thì phải thay đổi tập quán.
Nhưng có nhiều mức độ. Thưa bạn, thì bạn cứ bắt đầu đi. Mặc dầu vậy, bạn vẫn tán thưởng bản đó.
Tuy vậy, y không đến nỗi bị dày vò như kẻ muốn tới thành La Mecque mà không bao giờ bước chân ra khỏi nhà mình. Tôi chỉ nhắc lại cho bạn đấy thôi. Thiên-tài cũng không được hưởng thêm, dù chỉ là một giờ mỗi ngày.
Đó là trường hợp mà hoàn cảnh buộc bạn phải có năng lực rất cao để tự điều khiển một cách chuyên chế. Nếu bạn coi thơ là một thể loại khó hiểu thì bạn hãy đọc cuốn tùy bút danh tiếng của Hazlitt về bản chất chung của các loại thơ. Mà khó thay đổi cái của quỷ đó lắm.
Rồi, khi nó thấy bạn đổ mồ hôi trán, thình lình nó lăn ra, chết mà không kịp trối: "Tôi không chịu được nữa rồi". Ai là người trong chúng ta sống 24 giờ một ngày? Tôi nói sống đó, không phải là sống cho có, sống sao cũng được đâu. Bạn biết rằng ít nhất cũng có được nửa giờ yên ổn.
Mà khó thay đổi cái của quỷ đó lắm. Bạn cho điều đó là tự nhiên phải không? Vậy thì tại sao bạn lại ngạc nhiên khi tôi bảo rằng mỗi ngày trung bình bỏ ra một giờ luyên trí, sẽ làm cho óc bạn hoạt động hăng hái lên luôn luôn? Chắc các bạn nói "Ông ấy muốn thuyết mình cách sống 24 giờ một ngày? Thì mình vẫn sống 24 giờ một ngày, có khó khăn gì đâu? Mình làm được hết thảy những việc muốn làm, lại còn dư thì giờ để dự các cuộc thi do các tờ báo tổ chức nữa.
Xin bạn đừng tỏ vẻ mỉa mai khi nghe hai tên ấy. Thật lạ lùng! Buổi sáng, bạn thức dậy, thì này, túi bạn đã đầy 24 giờ trong cái chuỗi thời gian của đời bạn. Khoảng một giờ sau, bạn mới cảm thấy có thể ngồi dậy và ăn một chút, rồi bạn ngồi dậy ăn.
Y là một thành điên huênh hoang phát ghét, tìm được cái gì là xúc động đến nỗi bất mãn vì thấy sao cả thế giới không xúc động như mình. Không có gì giản tiện hơn. Nhưng bây giờ tôi già rồi và nghỉ hay không là tùy tuổi tác.
Tri thức có những khu vực mênh mông, ngoài văn chương và trong những khu vực đó, nếu biết khai thác thì mùa màng sẽ rất tốt. Đầy cả mặt đất, từng đóng ra đấy. Cho nên tôi khuyên bạn có đọc tiểu thuyết thì không nên đọc trong giờ rưỡi đó.